Tiết 6
RÈN KĨ NĂNG ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN NHẬT DỤNG
I. NĂNG LỰC ĐỌC HIỂU
- Trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực người học, năng lực đọc hiểu là năng lực chung, cốt lõi cần hình thành cho học sinh THCS. Bởi vậy, đọc hiểu trở thành nội dung quan trọng của môn Ngữ văn. Năng lực đọc hiểu được hiểu như sau:
1. Có được những kiến thức cơ bản về văn bản như: Hiểu từ ngữ, các biện pháp NT trong văn bản, hiểu thể loại, cấu trúc của từng văn bản, hiểu các phương thức được dùng trong văn bản, hiểu đề tài, chủ đề của văn bản….
2. Có được những kĩ năng đọc hiểu văn bản quan trọng như: Tìm chủ đề, nội dung chính của văn bản, tìm các chi tiết thông tin về văn bản, giải thích phân tích các chi tiết, hình ảnh trong văn bản đó tổng hợp để nắm được nội dung của văn bản hoặc một đoạn văn, đánh giá về nội dung ý nghĩa và hình thức của văn bản….
3. Biết vận dụng kiến thức kĩ năng đọc hiểu văn bản để giải quyết các nhiệm vụ trong quá trình học tập, thi cử và các hoạt động khác trong đời sống…..
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN NHẬT DỤNG
- Văn bản nhật dụng thường đề cập đến những vấn đề quan trọng, bức thiết, có tính thời sự liên quan đến cuộc sống hằng ngày của xã hội và con người như vấn đề dịch bệnh, dân số, môi trường…Vì vậy các văn bản nhật dụng khá đa dạng về đề tài và thể loại.
- Nhiều văn bản nhật dụng có nhiều nét nghệ thuật đặc sắc về ngôn từ, bố cục, hình ảnh, các phép tu từ…Khi đọc hiểu văn bản nhật dụng cần nắm vững các vấn đề về đời sống xã hội mà văn bản đề cập, đồng thời hiểu được những nét đặc sắc nghệ thuật đó.
III. NỘI DUNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP ĐỌC HIỂU VĂN BẢN THƯỜNG GẶP
- Trong đề thi, kiểm tra Ngữ văn phần đọc hiểu văn bản chủ yếu sử dụng bài tập và câu hỏi tự luận. Do đó học sinh cần đọc kĩ câu hỏi, bài tập và lựa chọn nội dung trả lời, cách diễn đạt đúng với yêu cầu. Nội dung các câu hỏi và các bài tập đọc hiểu văn bản thường hướng vào các vấn đề sau:
- Nội dung của văn bản, đoạn văn
- Những vấn đề về hình thức, nghệ thuật của văn bản như: Bố cục văn bản, các phương thức biểu đạt, các biện pháp tu từ, hình ảnh, chi tiết, từ ngữ….
Câu hỏi và các bài tập đọc hiểu văn bản thường hướng vào đánh giá năng lực học sinh theo các mức độ: Nhận biết thông hiểu và vận dụng
* Mức độ nhận biết: Thường hướng vào các vẫn đề về thể loại, đề tài, phương thức biểu đạt, các biện pháp tu từ, hình ảnh chi tiết, thông tin trực tiếp của văn bản….
* Mức độ thông hiểu: Thường hướng vào các vấn đề ( Nêu nội dung chính của văn bản, lí giải nội dung văn bản, ý nghĩa của các biện pháp tu từ, chi tiết quan trọng trong văn bản…)
* Mức độ vận dụng: Hướng vào các vấn đề ( Đánh giá hình thức, nội dung của văn bản, vận dụng ý nghĩa hoặc rút ra bài học từ văn bản để giải quyết các tình huống thực tiễn.