QUÊ HƯƠNG
( Tế Hanh )
I. Đọc – hiểu chú thích
1/ Tác giả:
- Trần Tế Hanh (1921- 2009)
- Quê quán: Quảng Ngãi.
- Là nhà thơ góp mặt ở chặng cuối của phong trào thơ mới với những bài thơ mang nặng nỗi buồn và tình yêu quê hương thắm thiết.
- Sự nghiệp:
+ Sau năm 1975,ông chuyển sang sáng tác phục vụ cách mạng
+Năm 1996, ông được nhà nước trao tặng giải thường HCM về văn học Nghệ thuật.
2.Tác phẩm :
-Bài thơ sáng tác năm 1939
-Mở đầu cho cảm hứng viết về quê hương củaTế Hanh.
-Thể thơ: thơ tám chữ hiện đại
-Phương thức biểu đạt: Biểu cảm
-Bố cục:
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Giới thiệu chung về làng quê:
-Nghề: chài lưới
-Vị trí: cửa sông gần biển
Lời giới thiệu tự nhiên, mộc mạc, ngắn gọn, bình dị, chân thật như làng quê
2.Cảnh thuyền ra khơi
“Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng”
Thiên nhiên tươi đẹp, lý tưởng
Miêu tả, liệt kê, tính từ
-
è Báo hiệu chuyến ra khơi đầy hứa hẹn
-
“Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá”
-
Con người khỏe mạnh ra khơi
- So sánh: Chiếc thuyền như con tuấn mã
- Cánh buồm như mảnh hồn làng
- Từ ngữ chọn lọc: hăng, phăng, vượt
- H/a nhân hóa: “rướn”
Khí thế băng tới dũng mãnh của con thuyền è Sức sống mạnh mẽ, 1 vẻ đẹp hùng tráng, đầy hấp dẫn
èVẻ đẹp bay bổng, mang ý nghĩa lớn lao
-NT: So sánh , ẩn dụ → Hình ảnh cánh buồm quen thuộc trở nên lớn lao và thiêng liêng. Nhà thơ như nhận ra đó chính là biểu tượng của linh hồn làng trài.
⇒ Bức tranh phong cảnh thiên nhiên tươi sáng và h/ả con người lao động đầy hứng khởi dào dạt sức sống.
3.Cảnh thuyền trở về
“Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.”
->Không khí trở về ồn ào, tấp nập, vui vẻ, rộn ràng
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Câu thơ được đặt trong dấu ngoặc kép è Như lời cảm tạ trời yên biển lặng cho dân làng trở về an toàn, thắng lợi
- Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Dáng vẻ rất riêng của người dân chài
“Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ”
Con thuyền vô tri trở nên có hồn, cũng như người dân trài, con thuyền ấy cũng thấm đẫm vị mặn mòi của biển khơi. H/ả con thuyền ấy được miêu tả bởi một tâm hồn tinh tế , tài hoa và một tấm lòng gắn bó sâu nặng với quê hương.
Thái độ ngợi ca sức sống, vẻ đẹp bình dị trong lao động.
Niềm tự hào, lòng thủy chung, gắn bó với quê hương
4.Nỗi nhớ quê hương:
-Giọng thơ trầm lắng, tha thiết
-Lời thơ mộc mạc, giản dị
-Liệt kê + Điệp ngữ + Câu cảm thán
-Bộc lộ trực tiếp nỗi nhớ chân thành, da diết
-Tình cảm gắn bó sâu nặng với quê hương
III. Tổng kết: Ghi nhớ sgk/18